Evde Boza Yapılır Mı?

Evde Boza Yapılır Mı?

Tabi ki de evet…

Bu zor günlerde doğal ilaç boza… Bağışıklık sistemini kuvvetlendiren kendine has bir içecek…

Boza, darı irmiği, su ve şekerden üretilen bir kış içeceğidir. Ben, her ne kadar içecek olarak anlatsam da kaşıkla tüketimi de seviyorum.

Lezzeti fermantasyondan geliyor… Florasında pek çok laktik asit bulunur. Bu mayalar ve laktik asit probiyotik etki gösterir. Probiyotikler bağırsaklarda bulunan canlı bakterilerdir. Bu faydalı bakteriler sayesinde bağışıklık sistemi güçlenir, vücudun direnci artar. Hem kronik hem de mevsimsel hastalıklara karşı güçlü bir korunma kalkanı sağlanır.

Bilinen en eski Türk içeceğidir. Bozanın ekşimesi (mayalanması) için daha önceden hazırlanmış 1 bardak boza veya ekmek mayası kullanıldığı da olur. (Tıpkı yoğurt mayalar gibi) Boza kendi kendine durduğunda da ekşir ama biraz daha uzun zaman alır. Çerkezlerin geleneksel içeceklerinden biri de ‘baksime’ dedikleri bozadır.

Darı, küçük taneli bir tahıldır. Boza, darı, bulgur, mısır, arpa veya bunların karışımı ile hazırlanabilir. Bir diğer özelliği de yapıldığı coğrafyanın da özelliklerini alıyor olmasından yapıldığı çevre de tüketilmektedir. Şifalı olduğuna inanılan bir kış içeceğidir. Boza en fazla 6-7 gün boyunca içilebilir lezzetle kalır. Çok çabuk mayalandığı için kolay ekşir. Bu nedenle uzun yolculuklara çıkamaz, yapıldığı yerin civarında satılır. Bozanın plastik veya metal kaplara değmemesi, cam, mermer, ahşap gibi reaksiyona girmeyen malzemeden yapılmış kap kacak içinde saklanması çok önemlidir.

İbn Battuta isimli Arap gezgini, 14. yüzyıl başlarında yazdığı seyahatnamesinde Türklerin bulunduğu Deşt-i Kıpçak bölgesini anlatırken Türklerin içtiği bir şıra olan bozayı anlatmaktadır.

"Tattığında ekşilik hissettiğim için hemen bıraktım. Yemekten çıktığım zaman bunun ne olduğunu araştırdım, anlattılar; Duki (düğ=ince bulgur) tanelerinden yapılan bir nebizdir bu. Onlar Hanefi mezhebindendir ve nebiz onlar nezdinde helaldir. Buralılar dukiden yapılmış bu nebize buza (boza) adını veriyorlar."

Evliya Çelebi 17. yüzyıl ortalarında İstanbul'da 300'den fazla bozacı dükkanının bulunduğunu, bu dükkanlarda 1100 kadar bozacının çalıştığını aktarmıştır. Osmanlı'da fazla mayalandırılarak, içine afyon katılan bozahanelerin, 19.yüzyıla doğru ortadan kalktığı biliniyor.

Ülkemizde Boza Kültürü:

Kışın vazgeçilmezi her ne kadar büyük şehirlerde unutulmaya yüz tutmuş olsa da mahalle kültüründe geceleri sokaklar boza satanların sesi ile yankılanmaktadır. Ramazan ayının da yaklaştığını düşünerek haydi mutfağa diyorum… Kendi bozanızı sevdiklerinize sizler yapabilirsiniz...

Bu linkten ev yapımı nefis boza tarifime ulaşabilirsiniz!

Peki boza sıcak mı içilir, soğuk mu?

2000'li yılların başından itibaren ambalaj sanayinin gelişimi ve hızlı tüketim alışkanlıklarına paralel olarak +8 C'de 25 gün dayanan bozalar marketlerde satışa sunulmaya başlanmıştır. Bu nedenle sanayileşmenin etkisiyle sıcak bozanın yerini soğuk boza almıştır.

Eski sokak bozacıları tarafından günlük yapılan bozalar çoğunlukla sıcak şekilde servis edilir. Üzerine de damak tadınıza göre tarçın veya leblebi koyarak sunulur.

Siz bozanızı nasıl seversiniz?