Kısık Ateş
Blog

Kümes Hayvan Etlerinin Yapısı, Bölümleri ve Tazeliğini Anlamak

Kümes hayvanları nelerdir? Kümes hayvanları nasıl sınıflandırılır? Birbirleri arasındaki farklılıklar ve özellikler nelerdir? Kümes hayvanlarının taze olup olmadığı nasıl anlaşılır? İşte detaylar...

Kümes Hayvan Etlerinin Yapısı, Bölümleri ve Tazeliğini Anlamak
Paylaş
  • 73B
  • 61
  • Kaydet

Kümes Hayvanları (poultry), piyasaya sunulmak için yetiştirilen, genelde uçamayan kuşlara ve etlerine verilen isimdir. Tavuk, hindi, ördek, kaz, bıldırcın, güvercin, sülün gibi hayvanlar kümes hayvanlarına örnek olarak verilebilir.

Tavuk; kümes hayvanları arasında en çok tüketilen tür, tavuktur. Düşük oranda yağ içeren, siyah ve beyaz (dark ve light) etten oluşan bir yapısı vardır. Hayvanın yaşına ve türüne bağlı olarak kuru (dry) ve ıslak (moist, wet) pişirme metodları (roasting, grilling, sauteing, stir-frying gibi) tavuk için uygundur.

Hindi; yılın belli bir dönemi dışında, hindi, parçalar halinde ya da kıyma olarak tercih edilir. Bütün hindi için en popüler pişirme metodu, bilindiği gibi roasting’dir. Hindi göğsü için grilling, but ve ayaklar icin stewing ve braising gibi pişirme teknikleri uygun olur.Ortalama bir hindi 3 ila 10 kg. arasındadır. Hindinin yaşı ilerledikçe eti de sertleşir. Bu durumdaki hayvanların etinden kıyma, burger ve sosis gibi üretimler yapılmaktadır.

Ördek; ülkemizde, aileler genellikle ördek etini tercih etmiyorlar. Ördek daha çok, nitelikli otel, Çin ya da Fransa Lokantalarında servis edilir. Ördek bir su kuşu olduğundan yüksek oranda yağ içerir ve gelişkin bir kemik yapısı vardır ve bu yüzden yenebilen et miktarı azdır. Eti daha çok siyahtır. Ördek için de en çok tercih edilen pişirme tekniği roastingdir. Ortalama bir ördek 2½ ila 3 kg. arasındadır. Göğüs eti grilling ve sauteing, bacakları içinse braising teknikleri uygundur. Ördek roast edildikten sonra elde edilen yağında braise yöntemi ile pişirilen ördek butu ve bacağına duck confit denilmektedir.

Kaz; ördek ile hemen hemen aynı özelliklere sahiptir. Özel metodlarla yağlandırılarak elde edilen kaz ciğeri foie gras dünyaca bilinen bir üründür. Foie gras, ördek ciğerinden de elde edilebilir. Ortalama bir kaz 4 kg. ile 7 kg. arasındadır. 

Kümes Hayvanlarının Yapısı ve Bileşenleri

Kümes hayvanları; kemikler, kas lifleri, kas demetleri ve bağ dokularından oluşmaktadır. Diğer etlerde olduğu gibi, kümes hayvanlarının eti de, su, protein ve yağ, vitamin ve mineraller içerir.

Su: kümes hayvanlarında etin neredeyse, %75’i sudan oluşur. Su oranı, pişme sırasında meydana gelen kayba bağlı (shrinkage) olarak değişir.

Protein: kümes hayvanlarında etin yaklaşık %20’si proteindir. Diğer etlerde olduğu gibi, kümes hayvanlarının etine de ısı uygulandığında, protein sertleşmeye başlar ve pişme süresi uzadıkça etin sertliği artar.

Yağ: kümes hayvanlarında etin yaklaşık %5’i yağdan oluşur. Sığır ya da diğer kırmızı etlerde olduğu gibi, tavuk etinin kas dokusunda yağ damarları bulunmaz. Kümes hayvanlarında yağ, deride, karın ve kuyruğa yakın bölgelerde bulunur. Tavuk ve hindinin göğüs etinde çok daha az miktarda yağ bulunur.

Vitamin ve Mineraller: Çok az miktarda da olsa karbonhidrat bulunmaktadır.

Kümes Hayvanlarının Etinin Özellikleri 

Bütün etlerde olduğu gibi, kümes hayvanlarında da, etin yumuşaklığı hayvanın yaşı ile doğru orantılıdır. Hayvanın yaşı arttıkça etin sertlik oranı da artar. Piyasada, aynı tür hayvanlar farklı yaşlarda olanları da ayrı ayrı isimlendirilebilir (piliç, tavuk vb.).

Kümes hayvanlarının etleri beyaz ve siyah et olarak değerlendirilirler. Daha az bağ doku ve yağ olduğundan rengi daha açık olan bölümler (örn: göğüs) beyaz et olarak sınıflandırılırlar. Daha fazla bağ doku ve yağ bulunan ve bu nedenle rengi daha koyu rengi olan bölümler (örn: kalça) siyah et olarak sınıflandırılır.

Kümes Hayvanlarının Tazeliği Nasıl Anlaşılır?

  1. Rengi parlak, beyaz, fildişi renginde olmalıdır.
  2. Kanat ve bagetlerin ucundaki deri/et üzerinde sararma olmamalıdır.
  3. Yapısı sıkı olmalıdır, parmak ile bastırınca et üzerinde oluşan çukur düzleşmelidir.
  4. Kötü kokmamalıdır.
  5. Yapışkanlık olmamalıdır.

Kümes Hayvanlarının Bölümleri

Aşağıda verilen şemada tavuğun bölümleri gösterilmiştir. Ancak, kümes hayvanları yapı olarak birbirlerine çok benzediği için ördek, hindi v.b. diğer kümes hayvanlarının da bölümleri tavuğa büyük benzerlik gösterir.

Fehmi Samancı
Fehmi Samancı
Eğitmen / Danışman Şef

Yorumlar (1)

NUHAT BERFİN KANDEMİR

Merhabalar Fehmi bey,ben ve 7 yazar arkadaşım Milli Eğitim Bakanlığının Yiyecek ve İçecek Hizmetleri Alanının 10. sınıf AŞÇILIK VE SERVİS ATÖLYESİ kitap yazma komisyonu'nda görevliyiz. Milli Eğitim bakanlığının ilgiliweb sayfasında yayınlanıp basılıp, ders kitabı olarak okutulacak kitabın kümes hayvanları bölümü için bu sayfada yayınladığınız Kümes Hayvanları Şemasını kullanmak istiyoruz. Hiç bir ticari çıkarımızın olmadığı bu eserde hazırlamış olduğunuz Şemayı kullanmakla ilgili izninizi talep etmekteyiz. Eğitime katkı sağlayacağınız temennisiylebana bramanli44@gmail.com mail adresinden ulaşmanızı rica ederim.Saygılar iyi çalışmalar

Benzer Yazılar

Aç Gezenler
Aç Gezenler
AG Creative
Siyez Bulguru Tarihçesi ve Yapılışı

Geçmişi 10.000 yıl öncesine dayanan Siyez Bulguru...

24B Görüntüleme
Eyüp Kemal Sevinç
Eyüp Kemal Sevinç
EKS Mutfak - Kurucu Şefi
Balık & Deniz Ürünleri Ve Anadolu'da Kış Hazırlıkları

İyi malzeme ve iyi bir şef ile lezzetli yemek kaçınılmaz oluyor.

16B Görüntüleme
Cheesecake Nedir ve Nereden Gelmiştir?

Cheesecake, krema veya sürülebilir kıvamdaki peynirlerden yapılan bir tür tatlıdır. Soğuk ve sıcak cheesecake arasındaki farklar nelerdir?

35B Görüntüleme